31 Ocak 2015 Cumartesi

Finger Feeding- Parmak ve Şırınga İle Bebek Beslemek

Hastanede hemşireler gösterene kadar bu türde bir bebek besleme yöntemini hiç duymamıştım. Ne okuduğum bloglarda ne de kitaplarda. Ülkemizde bilen ve uygulayan vardır belki ancak benim gibi bilmeyenler varsa onlara ışık tutabilir bu yazım.

Bebeği beslemek için bilinen üç yöntemi yazacak olursak, bunlar bebek için kolaydan zora doğru; biberon ile besleme, parmakla besleme (finger feeding) ve emzirme olarak sıralanıyormuş. Biberonla beslemeye uzun vadede karşı olmasalar da, hemşiremiz yenidoğanlarda tercih etmediklerini söyledi. Daha büyüdüğünde alıştırabilirsin, hem bazen babası besler hem de ek gıda döneminde faydası olabilir ama şimdi değil dedi. Ben de emzirmeyi engellemeyecek şekilde biberona alıştırılması taraftarıyım. Sonuçta anne hastalanabilir veya acilen bir yere gitmesi gerekebilir. Bu durumda diğer insanlara bırakabilme şansı yaratır biberon.

Çoğu yenidoğan bebeğin emme refleksi ilk başlarda zayıftır, zamanla güçlenir. İşte bu dönemde bebeği biberonla beslemek sonradan memeye döndürmeyi zorlaştırabilir, ancak buna karşın parmak ile beslemek memeye geçişi kolaylaştırırmış. Çünkü memeden emme ile aralarında çok benzerlik var. Diğer yandan artık anne memesi gibi tasarlanmış biberonlar da var (hatta ilk bebeğimde önce bu biberonlarla besleyip sonradan memeye döndürmek zorunda kalmıştım) fakat şimdi her iki yöntemi de denemiş bir anne olarak, finger feeding yönteminin döndürme aşamasında daha kolay olduğunu düşünüyorum.

Emme refleksi zayıf olan bebeklerin karnını doyuracak kadar emmesi çok uzun sürebilir, emerken uykuya dalabilir ve yeteri kadar beslenmezse sarılık olabilir. Bu yüzden özellikle ilk bir hafta iyice beslenmesi çok önemli. Diğer yandan uzun zamana yayarak emzirmek hem anne açısından çok yorucu, hem de bebeğin böyle bir alışkanlık edinmesine sebep olabilir. Biliyoruz ki karnı iyi doymuş bir yenidoğan ortalama 3 saat uyur (geceleri 4-5 saate çıkabilir bu süre), sonra acıkır uyanır ve yine uyur. Oysa 1-1,5 saat boyunca uykuyla karışık emen bebek, emzirme bitince o kadar uzun uyumaz, hemen tekrar acıkır ve gün içinde uyuması gereken ortalama 16 saatlik uykuyu kaliteli bir şekilde alamaz. Bebekler için yeterli süt almak kadar, yeterli uyku uyuması önemlidir. İyi doymuş bir bebek, başka bir sıkıntısı yoksa iyi uyuyacaktır.

Bu yüzden bebeği uzun süre memede tutmak yerine en fazla yarım saat emzirmeyi, ardından finger feeding ile takviye yapmayı (sağılmış sütlerden veya yoksa formül süt ile) tavsiye etti hemşiremiz. Böylece kısa sürede doyacak ve yeteri kadar uyuyacak. Dahası emme refleksi gelişeceğinden bir süre sonra memeyi güçlü bir şekilde ve kısa sürede emmeyi öğrenecek. Bir süre sonra da (bizde 10 gün kadar sürdü) hedefe ulaşacaksınız ve artık finger feedinge ihtiyaç kalmayacak. Bundan sonra bebek memede uzun süre durmadan ve uykuya dalmadan emip karnını doyurmaya başlayacak.

Gelelim yönteme. Önce bebeği eğimli bir yastık üzerine yatırın. Finger feeding için bir adet şırınga ve serçe parmağınız gerekiyor. Parmağınız hijyenik ve kısa tırnaklı olmalı. Parmağınızın iç kısmı yukarı bakacak şekilde bebeğin ağzına sokuyorsunuz ve o emmeye başlayınca diğer elinizle ucunu ağzına soktuğunuz şırıngayı yavaşça sıkıyorsunuz. Burada bebek emme hareketi yaptığında sütü sıkmak, durduğunda bırakmak şart. Sanki o emdiği sürece süt akacakmış gibi olmalı.

Parmağı ne kadar sokacağım boğazına değer mi endişesi yaşayabilirsiniz. Bunu şöyle ayarlayacaksınız. Parmağın ucu bebeğin üst damağına değmeli. Yani parmağı gırtlağa yönelik değil, ağız tavanına yönelik tutmalısınız. Eğer besleme sırasında yorulur ve emmeyi bırakırsa, parmağınızı hafifçe çekip çıkarmaya çalışın. Yeniden emmeye başlayacaktır. Tamamen doyduğunda ise kendisi parmağı bırakıp ağzından çıkarabilir.




Fotoğrafta görüldüğü gibi ucu azıcık kıvrık bir şırınga kullanıyorum ben. Fakat normal şırınga ile de aynı şey yapılabilir. Bir süre sonra bebeğin emme refleksi geliştikçe şırıngayı sıkmanız gerekmeyecek bile. Bebeğin emiş gücü ile kendiliğinden akacak. Peki başlarda ne kadar sıkmalıyım derseniz, ne çok fazla ne de az olmalı. Bebek boğulur gibi oluyorsa çok sıkıyorsunuz demektir. Aslında denediğinizde ne kadar yapacağınızı içgüdüsel olarak anlayacaksınız.

Eve gelen hemşiremiz finger feeding için başka bir aparat getirmişti. Bunda ise çok ince bir hortum şırınganın ucuna takılıyor (veya aşağıdaki fotoğraftaki gibi kabın içine daldırılıyor). Yine şırıngayı hiç bastırmadan bebeğin sütü çekmesi bekleniyor ama gerektiğinde anne de sıkıp yardımcı olabilir.



Finger feeding uygulamadan önce bebeği emzirin. Eğer tek memede yeteri kadar süt varsa tek memeyi yoksa iki memeyi de verin. Bebek ememiyorsa veya çok uzun sürüyorsa (bana yarım saatten fazla uğraşma demişlerdi), finger feeding ile takviye süt verebilirsiniz. Takviye sütün ne olacağı size kalmış, sağılmış sütünüz varsa anne sütü olması daha iyi tabi ki. Yoksa bir kaç sefer için formül süt verebilir sonra kendi sütünüzü pompa ve diğer yöntemlerle arttırarak tamamen anne sütüne dönebilirsiniz. Ne kadar takviye süt vereceğiniz bebeğe bağlı. Doyana kadar vermelisiniz. Bazen 10cc olabilir bu miktar bazen 50cc. Bebek doyduğunda emmeyi bırakır, uykusu gelip mayışmaya başlar ve gazını çıkardığınızda kolayca geğirir.

Ben önce iki memeyi emzirme+ardından şırınga ile takviye ile başladığım süreçte, yaklaşık 10 gün sonra tamamen meme ile (üstelik tek meme ile) yarım saatte beslenme aşamasına geçtim. Tabi hala dolaptaki sütleri tüketmek için arada finger feeding yapıyorum. Eğer dışarı çıkmışsak ve emziremeyeceğim durumda olacaksak da sağdığım sütleri biberon ile veriyorum. Ancak finger feedingin, başlarda 1-1,5 saat süren emzirme sürecini kısalttığı, bebeğimin emme refleksini güçlendirdiği için bizde amacına ulaştığını düşünüyorum.

Youtube'da finger feeding ile ilgili çok dayıda video mevcut. Bunlardan da fikir alabilirsiniz.

16 yorum:

  1. Aa çok ilginç, hiç duymamıştım bunu ama mantıklı geldi!

    YanıtlaSil
  2. Benim gibi prematüre bebek sahibi her anne heralde bu yöntemi kullanmıştır. Ahh ne günlerdi 2 saatte 25 cc. Yalnız parmağı ağzına koyma gösterilmemişti. Direkt damla damla enjektörden ağzına bırakıyordum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ülkemizde parmaksız sadece şırınga ile beslemenin bilindiğini ben de duydum. Ama parmak olmadan sütlerin dışarı fışkırması daha mümkün ve bebekler zor yutkunuyor sanırım

      Sil
  3. Memede mama galiba bu yöntemin adı, Bebek Yapım Bakım Onarım'da görmüştüm.
    Biliyorsun ben de biberondan memeye geçenlerdenim ve ne kadar zorlandım!
    Neyse ki anne göğsü formunda biberonlar var da onu kullanmaya başlayınca yavaş yavaş emmeye de alıştı.

    Çocuğun hem meme hem biberon alması ise büyük rahatlık, uygun şekilde yapılması durumunda bir işiniz varsa halledebiliyorsunuz vs

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Anne memesinin ucuna hortum takılıp emzirme yöntemini ben de duymuştum hemşireye de sordum onlar da biliyormuş ama genelde hiç emziremeyecek olan annelere bu duygudan mahrum kalmasın diye yapıyorlarmış.

      Sil
    2. Nasil gectiniz memeye yardmci olabilirmisiniz

      Sil
    3. Emme refleksi gelişmiş oluyor bebeğin bu şekilde başlayınca sonra kendi emiyor

      Sil
  4. Süper bilgi oldu bu canım sağolasın. Göğüs pompası hangi marka kullanıyorsun, elektrikli mi?
    Ben manuel kullanmıştım ve gına geliodu onu sıkmaktan!! Şimdi elektrikli almayı düşünüyorum ama bi yandan da düşünüyorum kime bırakıcam ki çocuğu gurbet ellerde :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sütle ilgili bir sıkıntın olmazsa pompa kullanmana gerek yok ama ben pompasız rahat edemem mesela. Teminat gibibirsey benim için. Ne zaman sütüm azalacak gibi olsa veya çok birikip sancım olursa pompa yapmam lazım. Düzenli yapmıyorum şimdilik, lazım oldukça. İlk bebekte manuel kullandım. Bu sefer hastane odasında elektriklihastane tipi madela vardı. Onu kullandım orda ve çıkarken hastaneden aynısını kiraladık bir haftalığına. Memnun kalmıştım tabi. Bir de rahat olduğunu görünce ikinci el bir madela aldıkev tipi ufak birsey. Elektrikli ama tekli. Çifliolan hastane tipini de tekli kullanmıştım çiftlipek rahat değil. Bundan memnunum şimdi

      Sil
  5. Bende ilk defa duydum.. İki çocuklu hayata alıştın mı canım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu şekilde başlayınca enme refleksi gelişiyor ve memeyi emmeye başlıyor

      Sil
  6. Bu şekilde bebek parmağa alıştı bidaha asla memeyi isyemiyor😣

    YanıtlaSil
  7. Bu şekilde bebek parmağa alıştı bidaha asla memeyi isyemiyor😣

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nasl alıstı bu enjektoru nasl bulabılırım

      Sil