Bir yıl daha bitmek üzereyken, şöyle bir geriye bakıp bu yılın muhasebesini yapmak istiyorum aklımda kaldığı kadarıyla. 2019’u düşününce aklıma gelen tek gelime zor. Zor bir yıl oldu benim için ve umuyorum bu zorlukları layıkıyla (yani gerekli dersleri alarak ve kendime katması gerekenleri katarak) atlatmışımdır. Önümüzdeki yıldan biraz torpil umuyorum desem yalan olmaz doğrusu.

Günlerdir yine deli gibi koşturuyorum ve yazamadığım halde aklımdan geçenleri, daha sonra yazmak için not defterime kayıt ediyorum. Fakat anladım ki sıcağı sıcağına yazmazsam, o konu daha sonra bana hiç kayda değer gelmiyor. Belki usta yazar olsaydım, her konudan anında şaheserler yaratabilirdim. Ama o da ben de yok napalım.

Dün itibariyle Hollanda’nın en önemli en büyük dönemini geride bıraktık ve Sinterklaas’a hoşçakal dedik. Şimdi sırada Kerst (Christmas-Noel) var. Fakat bu ülkede Noel, diğer ülkelerdeki gibi coşkulu kutlanmaz. Sinterklaas hepsinden daha önemlidir. Öyle ki benim çocuklarım iki ay kala bir takvim hazırladı ve her gün işaretleyerek kaç gün kaldığını saydılar.

Sinterklaas, aslında çok eskiden Türkiye Antalya’da yaşamış Aziz Nikolas’ı temsil eder ve Noel Baba (Santa Claus)’dan çok daha önce var olduğu hatta ona ilham olduğu söylenir. Fakat her nasıl olduysa, hikaye Türkiye’den İspanya’ya kaymış ve her yıl Kasım aynın ortalarında İspanya Madrid’den buharlı gemisi (stoomboot), beyaz atı (Amerigo) ve siyah renkli yardımcıları siyah piet’ler (zwarte piet) ile yola çıkar ve bir kaç gün sonra törenlerle ülkeye giriş yapar. Bizim kasabamızda da coşkuyla karşıladık kendisini.

Amsterdam’a giriş töreni. Caddeler boyu insan kalabalığı oluyor

Bizim kasaba 2019

Bizim kasaba- mor şapkalı olan Helodunya, zwarte pietten kurabiye alıyor

Sinterklaas ülkeye girdikten sonra doğumgünü olan 5 Aralık’a kadar ülkede kalır.  Bu süreçte çocukların mektuplarını, resimlerini, yazılı veya kes yapıştır şeklinde hazırladıkları hediye listelerini toplar ve büyük gün (5 aralık akşamı) paket akşamı (pakjesavond), çocuklar tarafından sabırsızlıkla beklenir. Çünkü o akşam listelerindeki hediyelere kavuşurlar.

Fakat bu süreç Hollanda’da öyle titizlikle işlenir ki hayran olmamak elde değil. Neredeyse tüm ülke bu oyuna seferber olur. Yaşlı genç herkes çocukların ne kadar önemsediğini bilir ve onlara coşkuyla ortak olurlar. Sinterklaas’ın yola çıkışından itibaren her gün neler olduğunu anlatan özel haberler çıkar tv’de (sinterklaas journal) ve tüm çocuklar heyecanla haberleri takip eder. Bu haberlerde sinterklaas ve pietlerin neler yaptığından, hediyelerin toplanışı, bazen hediyelerin ve atın başına gelen talihsiz olaylar gibi gayet heyecanla beklenen haberlerdir bunlar. Mesela bu yıl, trenden kopan bir kompartıman içinde at ve hediyeler tek başına bilinmeze doğru yol almış, pakjesavond’a son bir gün kala çocuklar hediye alamayacaklarının tedirginliğini yaşamıştı. Neyse ki son anda kurtarıldı 😉 Bu haberler nasıl birşeymiş diye merak ederseniz bir örneği burada https://sinterklaasjournaal.ntr.nl/ Bu haberler okullarda da izlenir ve çocuklar birbiriyle hep bu konularda muhabbet eder. Mesela akşam haberinde heyecanlı bir bilgi öğrenen çocuk, okula gider gitmez arkadaşlarına anlatır, hepsi birden heyecanlanır vs. 

Şehre giriş töreninde, Sinterklaas, önce bir gemiyle bir limana yanaşır, bazen atıyla bazen başka araçlarla şehre giriş yapar, halkı selamlar, tüm çocukların ellerini sıkar, onları dinler, bu arada etrafta dans edip dolaşan zwarte piet’ler çuvallarından özel kurabiyeler (papernoten)  ve şekerler dağıtır, çocuklar yanlarında getirdikleri torbaları doldurur. Bu dönemde her yerde bu kurabiyelerden bulabilirsiniz, hatta dükkanlar bir kase içinde kapı yanında servis ederler. Bu törende çeşitli gösteriler olur, bando takımı, şarkılar, danslar, tam bir şölen. Çocuklar da siyaha boyanmış yüzleri ve  kostümleri ile dolaşır. Hatta bütün ay boyunca okula bile kostümle gidenler olur.



İlerleyen günlerde neredeyse her okula piet’ler gelir, pepernoten dağıtır, çocukların spor derslerine girer şaklabanlıklar yaparlar, hatta çocuklara piet diplomaları verilir, futbolcu piet, yüzücü piet gibi. Resim derslerinde bu konuyla ilgili resimler, craftlar yapılır, kelime oyunlarında bu tema ile ilgili kelimeler öğrenilir gibi. Her yerde ve her an mevzubahis Sinterklaas’tır.

Ebeveynler için en kritik yanı ise, ülkeye girdiği 15-16 kasımdan 5 aralığa kadar her akşam ayakkabılarına havuç bırakıp küçük hediye bekleyen çocuklardır. Pakjesavond’a kadar çocuklar son akşam alacakları nispeten büyük hediyelerden başka, ayakkabı içine sığabilen büyüklükte hediyeleri her akşam beklerler. Bu hediyeler, kalem, sticker, minik bir şeker veya meşhur harf çikolatalar gibi hediyeler olduğu gibi, bazen içi boş şaka hediyeleri, bazen Sinterklaas’tan gelen bir mektup veya çocuğa sorduğu bir bilmece notu gibi ebeveynin yaratıcılığına kalmış herşey olabilir. Bu dönemde yine evler sinterklaas temalı süslerle süslenir. Bizim evde olduğu gibi hatta cama kocaman “ welkom sint en piet” yazılır, sonra da anneler temizlerken yorgunluktan bayılır (bknz:ben).

Hollanda’da her yerde eleman açığı olduğundan bahsetmiştim. Çocuklarımın devam ettiği yüzme okulu da ben bildim bileli eleman arıyor, daima açıktalar. Hatta bu sebeple oğlumun dersleri pazartesiden başka güne kaydırılmıştı geçen aylarda. Öğretmen yetersizliği nedeniyle pazartesi dersler olmayacakmış. Biz de haftalık programımıza tek uyan gün perşembeyi seçmiştik.

Bir kaç hafta önce derste yeni bir öğretmen vardı. Tek bacağı olmayan demir bacaklı bir adam. Ama direkt oğlumun olduğu grupla değil yan grubun derslerine girmişti. Yine de oğlum görünce bir kaç saniye bakakalmış sonra derse devam etmişti. Çok fazla karşılaşmış olmasa da insanların bazı uzuvlarının eksik olabileceğini daha önce konuşmuştuk.

İki hafta önce ders saatinde gittiğimizde, duş bölümü fazla kalabalık değildi ve biraz işkillendim ama çocuğu gönderip izlemeye koyuldum. Baktım havuzda Nova’dan başka kimse yok ve o adam onunla ilgileniyor. Önceki derslerde gözüne gelen uzamış saçlarını bir tokayla tutturmaya karar vermiş ama bu sefer yine unutmuştum. Hemen geri dönüp tokayı taktım, azıcık o hocayla konuştum ( bu arada orada dolaşan başka bir kadın hoca beni azarlarcasına birşeyler söyledi, anlamadım ama erkek hoca boşver onu sen git diye beni teskin etti. Ben de oğlumun biraz korktuğunu falan söyledim (suya kafadını sokuyor ama bir türlü ayağını yerden koparamıyor, kontrolü kaybedeceğini sanıyor), dedi merak etme, benim kızımda öyleydi ben halledeceğim. Teşekkür ettim çıktım.

Hemen koşup resepsiyona vardım tabi, dedim havuzda kimse yok, biri de birşey söyledi anlamadım ne iş? Meğer asıl öğretmen hasta diye gelmemiş, herkesi aramışlar onlar gelmemiş ya da başka zaman gelecekmiş. Dedim beni kimse aramadı, gerçekten de listesini kontrol etti beni işaretlememiş, benim suçum vs özür diledi. Sonra dersi izledim ve adam oğlumla bire bir ders yaptı, baktım bol bol gaz veriyor, benimki mutlu mesut hoplayıp duruyor. Dersin sonunda yanına gidip teşekkür ettim. Beni aramadıklarını, onların suçu olduğunu söyledim. Adamla hollandaca konuşuyoruz (bu arada ben çat pat konuşmaya başladım a dostlar), giderken bana bir nevi şifre vermek için merhaba diye seslendi. Ya türktü ya arap kökenli bilmiyorum ama hollandalı değil tipinden belli. Böyle aramızda hoş bir elektrik oldu ve en önemlisi oğlum bu hocaya bayıldı.

Geçen hafta bayan öğretmen yine yoktu tüm çocuklara bu ders verdi, benimki sevine sevine girdi ve çıktı anne bu öğretmeni çok seviyorum hep bu gelsin dedi.

Dün ise havuzdan tüm velilere gönderilmiş bir email aldık. Anlaşılan bazı veliler bu tek bacağı olmayan adamdan memnun değilmiş, istememişler galiba, emailde diyor ki işte bu adam yeterli düzeyde bilgi sahibidir, bacağı yok diye ayrımcılık yapmıyoruz, kabul edin yada etmeyin gibi sert bir çıkış. Bravo dedim ve eşime hemen mesaj at oğlumuz çok memnun biz istemiyoruz diye.


Tabi bu birebir ders olayı olmasaydı bu kadar çabuk sever miydi bilmiyorum ama yine severdi muhtemelen, çünkü gerçekten oldukça neşeli ve pozitif davranıyor. Belki de herhangi bir insana göre hayattan daha zevk alarak yaşıyordur.

Şimdi muhtemelen Nova bu hocayla devam edecek ve zaman neyi gösterir bilmiyorum ama oğlumun bu farkındalıkla büyüyor olmasından çok memnunum.

Kuşumuz Lily’i yanlışlıkla kaçırdıktan sonra araya yaz tatili girmiş, döndükten sonra yeni bir kuşun hevesiyle yanıp tutuşmaya başlamıştık. Biraz yeniden okul telaşına alışma, biraz da araştırma derken yeni kuşumuz Loly’i evimize getirdiğimiz tarih 2 Kasım, bize alışıp kafamıza konmaya başladığı tarih 5 Kasım ve onu kaybedip toprağa verdiğimiz tarih 25 Kasım. Sadece 23 gün geçirdiğimize inanamıyorum. Çünkü o kadar kısa sürede o kadar alışmış ve samimi olmuştuk ki, eski kuşun haftalar süren alışmasına karşın bunun üç günde alışması, çocuklarım okuldan gelince daha kapıda seslerini duyup cıvıldaması, vın diye uçup üstlerine atlaması, onlar oynarken illa yanıbaşlarında pıtır pıtır dolaşması... Başlangıçta şaşırıp Lily diye seslendiğimiz halde hiç hata yapmadan Loly diye bahsetmeye bile alışmıştık.

Geçtiğimiz pazartesi günü yine çocukların etrafından ayrılmıyordu. Lily’nin aksine yerde çok daha fazla zaman geçiriyordu ve ben de hep korkuyordum. Olmadık yerleresıkışacak veya yanlışlıkla basacağız diye. Nitekim yine masaya oturup bacağını sallandıran oğlumun bacağının arkasına yapışmış onunla sallandıktan bir süre sonra gözden kaybolmuştu. Dedim Loly nerde göremedim, dikkat edin çocuklar. Aradan beş dakika geçti bir cikleme, oğlum üzerine basayazmış ama basmamış ayağını kaldırmış, hemen kaçtı iki üç metre uzaklaştı ama biraz korktu sanırım, boynunu büktü içine sindi bir garip hale büründü. Alıp kafesine koydum, güvende hisseder ne bileyim su içer falan diye ama öyle ilginç ki resmen baygınlık geçiriyor gibiydi, zemine yattı, ayakta duramıyordu. Kanadı falan kırık mı bir yeri zedelenmiş mi diye baktım hiçbir şey yoktu, sadece titriyordu. Öylece bıraktım. Ah bırakmaz olaydım, gerçi ne yapacağımı da bilmiyorum ya bir kaç dakika sonra üstüste cılız ciklemeleri duyuldu. Elime aldım, sevdim okşadım, gözleri yarı açık (sonradan anlıyorum meğer son can çığırtılarıymış) ama hala sıcak sanki kalp atışını da hissediyorum ama emin de değilim o pıtpıtlar onun kalbinden mi yoksa benim paniklemiş vücudumun parmaklarıma yaptığı zonklamalar mı anlayamıyorum. Hemen çoluk çocuk veterine koşturuyoruz, veteriner kalbini dinliyor evet malesef ölmüş :( Diyorum neden, kontrol ediyor bir yara yok, belki korkudan diyor.

Sonra kedisi kuşları yakalayıp getirdiği için bir çok şoka girmiş kuş gören arkadaşım diyor ki şoka girmiş. Kalpleri çok zayıf şoka girince kriz geçirip ölüyorlar. Kurtarmak çok zor.

Bu gün kendime yeni yeni geliyorum, günlerdir son ciklemeleri kulağımdan gitmiyor, avucumun içinde kayıp giderken hissettiğim çaresizlik beni allak bullak ediyor, son nefesini belki avucumda vermiş oluşu beni ürpertiyor. Tabi bir yandan da çocukları sakinleştirmeye çalışmak. Oğluma onun suçu olmadığına ikna etmek... Fakat onlar yine de benden daha kolay kabullendi.

Bir önceki gün instagrama çocuklarla oynayan Loly fotoğrafını koymuştum. Belki de nazara geldi güzel kuşum. Hiç unutmayacağım <3 p="">

Dün bir arkadaşım Benim Annem Benim Babam serisinden Altan Erkekli’nin röportajını attı izlemem için. Yaran hala taze biliyorum ama izle dedi. İzledim. Çok güzeldi ve hatta ağladım ama farkettim ki eski insanların bir çok özelliği ortakmış. Benim babam da orda anlatılan baba gibiydi ve belki daha nicelerimizin babası da öyle; şimdi mumla aradığımız erdemlerle dolu insanlardı.

Diyor ki Altan Erkekli, “babam sadece bana babalık etmezdi. Okul arkadaşlarımı, mahalledeki çocukları hepsini kendi çocukları gibi gözetir, sakınırdı. O zamanlar bir komşunun herhangi bir şeye ihtiyacı olsa koşar gider, üşenmeden yapardı. Bahçesinden taşan çiçeklerden koparır gelene geçene, eliniz acımasın diye sapını da sararak verirdi. Gazeteyi okurken hiç kırıştırmaz, ilk alınmış gibi muntazam haliyle bırakır, ondan sonra okuyacak olana tertemiz bırakmak gibi ince düşüncelere sahipti.” Bu özelliklerin bir çoğu babamda da vardı, canım babam.

Akşam annemle konuştuk. Ona da anlattım, evet öyleydi dedi baban da. Sonra onunla ilgili başka hatıralar da anlattı. Kalbim aşkla doldu ama ağlamadım. Çok çok şükür ettim.

Tabi annemin de ondan aşağı kalır yanı yok. O da durmadan ‘iş oluş hareket’ halindedir. Kuzenimin kızından aldığı 4 kitabı bitirmiş, oyalanmak için ördüğü patikleri çoğaltmış, ona buna hediye etmiş, bir bir saydı. Bazen annemin eli açıklığını eleştirenler oluyor, sana yaptılar mı, yapıyorlar mı neden kendini yoruyorsun diye. Elbet kötü niyetli değil ama yorulmasın, dinlensin istiyorlar. Fakat annesinin kızı olarak onu çok iyi anlıyorum, yaptıkları yorucu değil keyif verici onun için. Dedim annecim kimseye kulak asma, canının istediğini yap. Mesela örgünü örme aşamasında, o sana terapi oluyor, bittiğinde bir şey üretmiş olduğun için kendini değerli hissettiriyor ve birine hediye ettiğinde -orasını Allah daha iyi bilir ama- belki sadaka oluyor. Ve toplamda sana geri dönen manevi kazanç parayla ölçülmeyecek kadar fazla oluyor. Varsın maddi karşılığı olmayıversin.

Üstelik 40 yıl terzilik yapmış, gece gündüz binlerce şey üretmiş bir kadını alıp da şimdi sen burada hiç bir şey yapmadan otur diyemezsiniz. Onun ölümü olur bu. Yapacak ki çoğalsın, yapacak ki canlansın. Kendi de diyor zaten çok hızlı yapmıyorum ki, bir haftada bir patik örüyorum çok mu?

Canım annem.
Özledim😢

İstanbul’da hava hala yaz gibi seyrediyor ama biz uzun zaman önce kışa giriş yaptık. Haliyle paltolar, yorganlar çoktan beridir kullanılıyor evde. Fakat bu kış artık yaşlanmaya başladığımdan emin oldum. Çünkü omuzlarım üşüyor.

Aslında geçen sene başlamıştı hatırlıyorum fakat bu yıl kaçınılmaz oldu. Tabi omuz üşümesi illa ki yaşlılıkla ilişkilenmesi gerekmeyebilir. Benim etrafımda gördüğümden itibaren çıkardığı sonuç bu. Yaşlıların önce omuzları üşüyor, o üşüme öyle bir şey ki tüm vücudun sıcak olsa dahi, seni üşümüş hissettiriyor. Annem her sabah uyandığında yeleğini alır, bazen omuzlarım üşüyor diye şalına sarılır. Keza babam da öyleydi, yorganı omuzlarını iyice saracak şekilde örterdi. Bana yaptıkları tüm uyarılara rağmen, neredeyse hayatım boyunca örtümü sadece göğsüme kadar çekip kollarım dışarda uyudum. Bir de diğer uçtan ayaklarımı çıkarırdım tabi. Yine hayatım boyunca neredeyse hiç atlet giymedim ve neredeyse hayatım boyunca banyodan çıkınca saçlarımı kurutmadım (sayılıdır kurutmalarım). Hollandada ve slovakyada olduğumuz kışlar boyunca şapka/atkı/eldiven çok nadir kullandım ve işte şaşılacak şey o ki, şimdi diğer yerlerim değil sadece omuzlarım üşüyor.

Geceleri illa ki omuzlarıma kadar çekip sarılıyorum yorganıma babam gibi, annem gibi bir şal edinmeliyim ilk fırsatta. Onlar gibi çocuklarımı üşümesinler diye gece defalarca örtmeye başladım. Zaten patiklerimi de yıllar önce çıkarmıştım. Gitgide onlara benziyorum.

Gidip kendime bir şal öreyim en iyisi.

Çok seviyorum kendisini❤️

Geçen haftanın başında eşimin olmayışı nedeniyle endişelerimi yazmıştım. Hepsi bitti geçti çok şükür. Kurduğum kadar zor olmadı ama yorucuydu, bu gün hala kendime gelebilmiş değilim. Hem yapacaklarımı kafamda kurup durmaktan, hem de ya alarmı duyamazsam diye bölük pörçük uyumaktan, dört gece neredeyse hiç uyumadım. Eşim geldikten sonra ise, her gün çocukların saatinde onlarla uyuyakalıp arayı kapatmaya uğraşıyor vücudum. Gerçi hava da öyle soğuk ki, insanın canı battaniye - yatak -çay’dan başkasını istemiyor.

Salı günü ilk defa (hatta hayatımda ilk defa) telefonda ingilizce iş görüşmesi yaptım. İngilizceyi normal hayatta kullanıyorum ama ‘ business english’ durumu yok gibi birşey. Haliyle hem iş görüşmesi olması hem de ingilizce olması beni aşırı gerdi. Telefon görüşmesi yarım saat kadar sürdü, sanırım çok kötü değildi. Cuma günü tekrar aradılar ve bir eğitim meteryali gönderdiler. Onu çalıştıktan sonra tekrar durum değerlendirmesi yapacağız. Verdiğim uzun aradan sonra bir iş bulabilme kapasitemin hala mevcut olduğunu görmek beni heyecanlandırsa da, bu işi gerçekten isteyip istemediğimden emin değilim. Bu yüzden böyle bir zaman tanınması beni çok rahatlattı. Allah tam da gönlüme göre verdi.

Yine salı günü kızımın 5-8 arası olan jimnastiği vardı. Çok programlı hazırlandım. Arabayla dört kere gel git yapmamak için, orada oğlanı oyalayacak oyuncaklar ve orada yiyebileceğimiz akşam yemeği (lahmacun ayran) hazırladım ve 5’te vardık. Bir çok kişi bizden önce varmış, geç kaldığımızı sanıyordum ki meğer kış saati nedeniyle dersler 4,5-7 şeklinde değişmiş ve haberimiz yokmuş. Saat 7’de ders bitince, artık tüm oyunlara doymuş ve bıkmış olan oğlumla sevinçten havaya uçtuk. Hemen eve geldik.

Geçen hafta çocukların okulu cuma günü öğretmenler çalışması nedeniyle kapalıydı. Onlar evdeyken online hollandaca dersimi yapamadığım için cuma sabahki dersimi, çarşamba sabahına almıştım. Meğer o hün de grev varmış okullar yine kapalıymış. Bir bakıma kocasız haftanın iki günü okulun olmaması işime geldi ama diğer yandan evdeki çocukları meşgul tutmak kolay değil. Neyse ki çarşamba sabahı ben dersimi yaparken, oyun ablası çocuklarla oynadı. Ama tabi bu sürede normal zamanda hiç akıllarına gelmeyen oyuncakları istemek ve müzik setinin cd sürücüsünün içine cd’yi sıkıştırmak gibi gayet ‘sıradan’ konularla dersi 3-5 kez böldüler. Öğleden sonra arkadaşımı ziyarete gittik orda biraz oynadılar. Sonra eve gelince gece 1’ e kadar süren perşembe sabahı kahvaltı davetimin hazırlıklarında bana bir miktar yardım ettiler (uyuyana kadar).

Perşembe günü onlar okuldayken kahvaltıyı yaptık, çok güzel geçti. Her planım yetişti ve tatmadığım halde hepsinin lezzeti yerindeydi. Yemeklerim genelde beğenilir ama kendi kendime şunu farkettim. Eğer telaşla ve sıkıntıyla yaparsam o yemek sonunda çöpe gidiyor. Bu sefer kendime bunu hatırlattım, saat kaç olursa olsun acele etmeden, olduğu kadar, yetişmezse yapmam diyerek, yavaş yavaş keyif alarak yaptım. Hem yetişti hem de nefis oldu. Bunu kendime hep hatırlatmalıyım. O gün öğleden sonra oğlanın yüzme dersini yaptırıp günü kapattık.

Cuma günü yine çocuklar evdeydi, haftanın çoğu işinin bitmiş olması huzuruyla keyifli kalktık. Elmalı turta istemişlerdi, onu pişirdik. Kahvaltıdan sonra ikinci el mağazasına uğrayıp bırakacaklarımızı bıraktık, ve tabi yine başka şeyler aldık. Oradan cumartesi günkü doğumgününe hediye almaya gittik. Normalde oyuncak mağazalarında bakınmayı çok seviyorlar fakat hep acelemiz oluyordu. Bu gün dedim istediğiniz kadar bakın, başka işimiz yok😂 Onlar doya doya baktılar, sonra hediyemizi aldık, birşeyler yiyip alışveriş merkezinden ayrıldık. Haftanın diğer jimnastik dersi cuma akşamıydı ve onun saati değişmemişti ne yazık ki (5-8). Sadece komşumuzun kızı da haftada bir gün cuma günü iki saatliğine gidiyor (başka grupta) ve ben kızımın öğretmenine sormuştum Emma’nın babası getirip götürecek bu seferlik bir saat erken alabilir miyiz diye. O da tamam dedi sağolsun ve cuma akşamı komşumuz iki kızı götürüp getirdi🙏🏼 Teşekkür etmek için turtanın yarısını da onlara verdik, çok iyi denk geldi☺️

Tüm haftaya bakınca gerçekten işimi kolaylaştıran fırsatların verildiğini farkediyorum ve buna minnettarım ama düşününce belki bunlar her zaman hep oluyor fakat biz farketmiyor olabiliriz. Sanırım niyet olunca yollar kendiliğinde açılıyor.

Yine bir diğer endişem jimnastikçi annesi olmakla ilgiliydi. O konuda da çok güzel gelişmeler oldu. Bulduğum fb grubuna özel bir post yazdım hollandadaki birkaç anneyi buldum, sonra sağolsun Ceren bir arkadaşını tanıştırdı fb aracılığıyla. Ve bu sabah ise hiç ummadığım birşey oldu.

Kızım geçen haftasonu minik not defterlerinden almak istemişti fakat çok beğenince arkadaşlarıma da alacağım dedi. Dün okulda sevdiği arkadaşlarına dağıtmış, bir defterin üzerinde kedi resmi vardı, onu da yanında oturan erkek arkadaşına vermiş. Çünkü onun tam o desende bir kedisi varmış ve kedileri çok seviyormuş. Bu arada çocukların tek kişilik masalarda oturduğunu ama bunların 4-lü ve 6-lu gruplar halinde olduğunu belirteyim. Bu masalar düzenli olarak değişiyor ve şu an kızımın oturduğu grup da yanındaki arkadaşı da yeni değişmişti. Bir birbirilerini tanıyorlar elbette ama ne kadar yakın olduklarını bilmiyorum. Neyse bu sabah annesi not defterini göstererek teşekkür etti, çok tatlı bir hareket olduğunu, sevindiğini vs söyledi. Sonra Dila’ya jimnastikten bir kızı tanıyıp tanımadığını sordu. Kızım tanıyormuş ama yaşı büyük tabi, meğer 12 yaşındaki kızı da aynı derslere gidiyormuş. Bunu duyunca ne kadar şaşırıp sevindiğimi tahmin edersiniz aradığım şey yanıbaşımdaymış meğer. Kadına bahsettim size danışabilir miyim diye, her zaman dedi. Telefon numarasını alacağım (sabah acelemiz vardı) ve iletişimde kalacağız. Nasıl mutluyum anlatamam. Annesini jimnastikte eşim de ben de hiç görmediğimiz için bilmiyorduk.

Cuma akşamı eşim çocuklar uyuduktan sonra geldi, beraber sarılıp dizi izlerken omzunda uyuyakaldım. “Yorgunum evet ama sen olmasan yine uyumazdım, yalnızlığın getirdiği sorumluluk, diken üstünde olma hali uyutmuyor çünkü. Şimdi göz kapaklarımın kapanması, sorumlulukları devredebileceğimin getirdiği rahatlama hissinden ötürü” dedim ona da. İşte o yaslanacağın omzun değeri paha biçilemez. Biliyorum çocuklarına tek başına ebeveynlik yapanlar da var. Onları çok iyi anlıyor ve Allah’tan güç kuvvet diliyorum.

Belki hep vardı ama son yıllarda hollandada neredeyse her yerde bir eleman açığı var. Hatta işsizlik oranı sıfır değil, sıfırın altında eksilerde imiş. Eleman bulamadıkları için dükkanlar kapanıyor, her dükkanın kapısında bizimle çalışmak ister misiniz yazıyor, hatta bir keresinde Mc Donalds’ta hollandaca konuşamayan sadece ingilizce konuşan birine rastlamıştık ki eşim, düşün ne kadar zorda kaldıklarını demişti.

Bu süreçte büyük dükkanların çoğu (sadece marketler değil) kasa sayılarını düşürüp, kendin alıp kendin ödediğin otomatik kasalara geçiş yaptı. Üstelik bazılarında denetimci bile yok. Tabi 5 kasaya 5 eleman bulmaktansa bir eleman denetleyici bulmak daha kolay olabilir. Yine insanlar bazı şeyleri ödemeden çıkıp geçse bile, bu 5 kasiyerin maaş ve diğer servislerinin tutarından daha hesaplı olabilir.

Tabi sadece mağazalar değil, neredeyse her sektörde bir açık var. En çok farkında olduğumuz ise okullar. Öğretmen açığından düşük nüfuslu okulların kapatılması ve hatta bazı bölgelerde eğitimin dört güne düşürülmesi konuları gündemde.

Bana göre bunun asıl nedeni çoğu kişinin part time çalışıyor oluşu. Tabi bunu tercih etmelerinin sebebi de vergiler. Hollanda’da haftalık çalışma saatine göre (dolayısıyla toplam kazancınıza bağlı olarak) ödeyeceğiniz verginin miktarı değişiyor. Çok kazanan daha çok vergi veriyor ama bu vergiler öyle az buz değil. Şöyle ki mesela 3 gün çalışıp elinizde kalacak para ile, 5 gün çalışınca elinizde kalacak para arasında fazla fark olmuyor. Ve insanlar da haliyle o kadar fark için neden kendimi yorayım diyor. Bu durumda iş veren de aynı iş için bir değil iki eleman almak zorunda kalıyor. Toplamda bakıldığında devlet bu işten karlı çıkıyor gibi, iki kişiden vergi almak belki tek kişiden yüklü vergi almaktan daha çoktur. En çok zarar işverende gibi görünüyor ana tabi ki finans uzmanı değilim, sadece genel durumdan bahsediyorum.

Okullarda ise neredeyse her sınıfın iki öğretmeni var, Üç gün biri iki gün diğeri. Sonuçta bir okulda ihtiyaç duyulan sayının iki katı öğretmen çalışıyor. Haliyle de yetmiyor.

Diğer yandan çalışanlar bu durumdan memnun görünüyorlar, çünkü hem özel hayatlarına hem de kendilerine hem de işlerine dengeli vakit ayırmış oluyorlar. Çoğunlukla mutlu olmalarının sebebi belki de bundan...

Bu gün konuşma dersindeki arkadaşlarla bizde toplandık. Neyse ki her şey yolunda ve planladığım şekilde gitti. Yemek öncesinde hep beraber evi gezdik. Her odaya sırayla girip çıktıkları halde yatak odası kapısına gelince ip gibi sıraya dizildiler, sadece kafalarını uzattılar. Tanıdık geldi mi? Ben odanın içinden içeri girebilirsiniz dediğim halde bir iki kişi dışında giren olmadı. Dışardan bakınca komik görünse de çok şaşırdım. Tamam biz türk milleti olarak yatak odasına “ayıp girilmez” yaftası yapıştırmışız ama bunu yapanların bazıları türk bile değil. Hayret ki ne hayret.

Çocukken gittiğimiz bazı evlerin yatak odalarının kapısı kapalı olurdu. Müthiş merak ederdim. Bizimki genelde açıktı, ancak dağınıklık toplanamadıysa, gelen kişi görmesin diye kapanırdı o kadar. Teyzemlerde ise toplu olduğunu hep bilirdim ama yine de kapalıydı. İçerde kimse yok niye ki? Kirlenmesin diye derdi annem. Fakat ne kiri, misafirliğe gittiysek sokak kıyafetimi giymemişimdir herhalde. Yatağa çıkıp zıplayacağım da yoktu, peki nedendi.

Nedenini hala anlayamıyorum. İçerde kimse yoksa, içindeki sıradan yatak dolap gibi mobilyalara başka anlamlar yüklemenin amacı ne? Yoksa yaşanan çılgın gecelerin seslerini çocuklara fısıldayacaklarından mı korkuyorlar? Bomboş bir odanın ne ayıbı olabilir, neyi ihlal edecek? . Asıl bu engelin kendisi, o masum beyne, masum olmayan şeyleri çağrıştırmıyor mu? Çocuk biraz daha büyüdüğünde hımm burası ayıp oda diye meraklı gözlerle bir işaret aramaya teşvik etmiyor mu?

Elbette ki özel hayatın gizli kalması gerektiğini düşünüyorum. Ancak bu durumda olduğu gibi, anlam kaymasına uğrayan o kadar çok şey var ki? Birileri bir şey söylemiş veya yapmış, sonra kimse neden diye sormamış. Ya da sormuş da benim gibi cevabını bulamamış.

Var mı bir bilen?

Bu hafta akşamları dışarı çıkamayacağım için, yazıldıktan beri haftada iki kere gitmeye gayret ettiğim spor salonuna gittim bu sabah. Daha önce hep diğer günler gittiğim için denk gelmiyordum muhtemelen ama bugün, komşular gününde tanıştığım sokağımızın omalarından W. de aynı dersteydi. Ders öncesi beni selamlayınca tanıdım (ne yazık ki görsel hafızam çok zayıf sanki bütün omalar birbirine benziyor burada😬) ve ders başladı.

Sokağımız U şeklinde bir sokak ve birbirine paralel olan çizgideki evler bahçeli ve merdivenli, U’nun alt çizgisi de 4 katlı uzun bir apartmandan oluşuyor. Bu apartmandaki daire sayısı, bahçeli evlerden daha fazla ve hepsinde yaşlılar oturuyor. Genelde hollanda’da insanlar yaşlanınca bahçeli evi satıp düz ayak evlere geçiyorlar. Hatta yeni doğmuş bebeğiyle merdivenli evde zorlanan arkadaşım böyle bir daireye geçmişti de, alt katındaki yaşlı kadın gürültüden şikayet edip, burası yaşlılar için bahçeli eve gidin diye sitem etmişti.

Neyse bizim sokağın oma ve opaları da göl manzaralı geniş balkonlu dairelerinde mutlu mesut yaşıyorlar sanırım ve gelip geçerken de bizi gözetliyorlar :)) Komşular gününde tanışıp konuşunca W, bizi tanıdığını, çocuklarımın karakteristik özelliklerini sayıp, hangi saatlerde gelip geçtiğimizi falan söyleyince ispat etmişti:)) Yine de bundan çok memnunum çünkü arada sırada çocuklara çok iyi davranıyorlar, hediyeler falan veriyorlar, gözetiyorlar vs.

Yoga dersinden çıkınca, kafesinde biraz oturken, W. beni görüp yanıma geldi ve biraz sohbet ettik. Daha iyi bir sohbet için, bir başka yoga dersinden sonra bana buluşma teklif etti. Seve seve kabul ettim. Üstelik komşular gününden sonra kafamda keşke onunla rastlaşsam da bazı şeyler sorsam diye iç geçiriyordum. Çünkü kendisi bizim çocukların okulunun eski müdürüymüş. Şimdi o gelip de talep edince öyle memnun oldum ki anlatamam. Bir yerde yabancı olunca, bu tarz girişimleri hep kendiniz yapmanız gerekiyor. Tabiri caizse yıllardır biz kovalayan onlar kaçan kişiler olmuştu. Şimdi ilk defa teklif onlardan gelince, bu durum şaşkınlık dolu bir mutluluk verdi bana. Yavaş yavaş bazı şeyler değişiyor mu ne?

O yanımdan ayrıldıktan sonra, kolum için geldiğim fizyoterapist benimle konuşmaya başladı. Spor salonunun alt katında fizyoterapist odaları var, üstte spor alanı. Daha önceki gelişlerimde hep karşılaşmıştık ama öncelikle benden giden bir selamlaşma ile sınırlı kalmıştı. Bu gün ilk defa adam, halimi hatrımı, kolumu, neler yaptığımı falan sordu. Ben şok. Dediğim gibi yine önceden hep ben ilk tepkiyi başlatan oluyordum. Tabi sokakta verilen selamları saymıyorum, orda ben selam vermeden de verenler oluyor, ciddi sohbetleri kastediyorum.

Nitekim bugün farklı bir gündü çok da iyi geldi.

Son birkaç gündür kontrol edemediğim bir şekilde endişelerle doluyum. Sürekli kafamdan senaryolar ve onlara çözüm planlar dönüp dolaşıyor. Bu haftanın popüler endişeleri başlıca şöyle:

Netflix’in de hayatımıza girmesiyle artık takip edemeyecek kadar çoğaldığından, kendime bir dizi  bulmak, seçmek ve izlemek pek bir zor gelmeye başladı. Genelde eşimin seçtiği dizileri, ikimizin de hoşuna giderse ortak izliyoruz ancak o benim hoşuma gitmeyenler olursa kendi izliyor, ben ise onsuz oldukça nadiren izliyorum. Bu diziyi de onsuz izledim fakat şimdi beraber yeniden başladık.

Instagramda çocuklarıyla birlikte ülke ülke gezen aileler kadar olmasa da, bazı kişilere göre çok gezen bir aileyiz. Gezmeyi çocuklar da dahil hepimizin sevdiği doğrudur. Fakat tüm boş zamanlarını aman tatile gidelim, değişik yer görelim şeklinde bir saplantımız yok. Şahsen bizim evin gezi planlayıcısı benden çok eşimdir. Tatil dışı zamanlarda görüp beğendiği yerleri not eder, kalacak yerler konusunda ise kaliteli ve uygun fiyatlı yerleri nasıl bulacağını bilir.

2006 yılından beri Hollanda’da her Eylül ayının 4. Cumartesi günü, ulusal komşular günü olarak kutlanıyormuş. Böyle bir olayın varlığını daha önceden duymuştum ama hiç dahil olmamıştım. Bu yıl ise iki farklı şekilde kutlayınca, buraya da yazmak istedim.

Dünkü yazım ile bir önceki yazı arasında tam bir ay geçti. Bunun bir sebebi de burendag aslında. Süslü kadınlar bisiklet turundan sonraki haftasonu burendag idi ve biz aylar öncesinden bu gün için bir program yapıyorduk. Ara sıra bahsediyorum, evime tam olarak 300 adım mesefede bir dorpshuis var. Hollandacada dorp köy demek, aynı bizdeki gibi sonu dorp ile biten bir çok yerleşim var: Xdorp, Ydorp (kadıköy, bakırköy) gibi. Bizim yerleşimin adında da bu geçiyor : suluçiftlikköyü :)) Çok eskiden tamamen su imiş bu bölge, doldurulup köy olmuş. Zaten dört bir yanımızda da su var.

Neyse efendim, bizim bu dorpshuis’e, bir nevi halk evi (köy evi ) diyebiliriz. Ama gözünüzde öyle eski püskü bir yer canlanmasın. 3 yıl önce yeniden inşa edildi ve çok modern bir yer oldu. Gölün hemen kıyısında, içinde çok şık bir cefesi, sanat galerisi, gösteri salonu, bizim çocukların doktorlarının ofisi, çocuklarımın gittiği okul öncesi okulu  ve şimdi de kasaba kütüphanesinin taşınmakta olduğu, belediyeye ait bir bina. Burada ayrıca çeşitli etkinlikler, workshoplar falan da düzenleniyor. Ve benim bir yıldır devam ettiğim konuşma dersleri bu binada, burada çalışan biri tarafıdan veriliyor.

İşte bizim köyevi :)

Burendag kapsamında, belediyemiz bir etkinlik planladı. Ücretsiz olarak, civarda yaşayan insanlar bu etkinliğe kayıt oldular. Sabah 10 gibi bir çay kahve buluşması, ardından otobüsle yürüyüş için ormana gidiş, sonra öğle yemeği, sonra da topluca bir film seyri, programı oluşturuyordu. Hocamız bizden öğle yemeğini hazırlamamızı rica etti ancak bu sıradan bir yemek olmayacaktı.Herkes kendi kültürüne dair bir yemek yapacak böylelikle mutfak kültürü zayıf Hollandalılara tanıtmış olacaktık. 7 kadın (2 türk 1 bulgar 1 yunan 2 taylandlı 1 perulu) düşündük taşındık, bir menü oluşturduk. Menü tabi ki çorba ile başladı, ana yemek, salata/ meze ve tatlı olarak planlandı ve her birimiz bu zincirden birer ikişer parçayı kendi kültüründen pişirdi,ama bütün olarak da uyumlu olmasına uğraştık ve tabi hollandalıların damak zevkine uyacak, nispete fazla keskin olmayan tatları seçtik. Tariflerimizi ve ihtiyaç listemizi yazdık, onlar temin ettiler, biz sadece hazırladık.

O gün gerçekten çok keyifli geçti. Restoran mutfakları gibi kocaman fırın ve ocakların olduğu mutfakta kendimizi şef gibi hissettik. Biraz da yetiştirme telaşı oldu tabi. 7 - 10 kişi mutfakta arı gibi çalışıyor, araç gereçleri paylaşıyor, birbirimize el veriyor, arada şakalaşıyor, koştururken çarpışıyorduk. Sanırsın michelin star şefleriyiz :)

Katılımcılar (50-60 kişi civarı) geziden döndüklerinde, cafede uzun bir masa üzerine yemekleri dizdik. İkram ettik, ederken konuşma pratiği yaptık tabi. Yemeklerin hepsi çok beğenildi, üstelik şehir gazetesinde bile bahsimiz geçti. Geçen haftaki derste hocanın dediğine göre, insanlar hala soruyor ve yine istiyormuş, bize yine yapar mıyız diye sordu. Biz de evet dedik, henüz tarihi belli olmayan bir günde, başka bir etkinlikte yeniden şef olacağız :))



Menüde mercimek ve kremalı tavuk çorbası(ben ve türk arkadaşım), fırında patatesli tavuk (yunan usulü-içine muskat koydu nasıl nefis oldu), fırında sebze (yunan), kızarmış tavuk kanadı (tayland), yumurtalı soslu falan tayland pilavı, kısır (türk), bir üst görseldeki patates salatası (peru), kadayıf tatlısı (bendeniz) vardı :))

İstanbul’da yaşarken, özellikle her gün denizi görerek işe gidip gelirken, asla denizi görmediğim bir yerde yaşayamayacağımı düşünürdüm. Denize bakmak, onun kokusunu duymak benim için günün en önemli rehabilitesiydi. Hollanda’ya taşınınca mavinin yerini yeşil aldı. O kadar alıştım ki, maviyi görmeyişimin eksikliğini farketmiyorum bile. Yürüyüş yaparken arkadaşım P.’ye de dediğim gibi; şimdi (de) her gün yeşili görmeden yaşayamam. Denizin kokusundan nasıl vazgeçtin peki derseniz, yerine başka kokular koydum; orman, ağaç, toprak, çiçek kokusu....

Konuyla en alakalı olarak arşivimden bulabildiğim görsel. Kasselbrug/Almanya

Fakat bir süredir düşünüyorum, deniz kenarında yaşayanlar her ne kadar denize bakmayı seviyorsa, dağ eteklerinde yaşayanlar dağlara tepelere bakmayı seviyor. Sevenlerinin, uçsuz bucaksız kurak bozkırları anlattıkları enfes yazılar okudum; tabi çöl aşıklarını da defalarca duydum. İnsan içinde yaşadığı coğrafyada, illa ki sevecek bir yer buluyor  bulmasına da, aslında bunların hepsinin tek bir ortak özelliği olduğunu farketmek zor değil. Eriminin yani bir şeyin ulaşabileceği uzaklığının çok çok geniş olması. Gözlerimizin görebileceği en uzak noktaya kadar, önünde hiç bir engel olmaması. Birkaç dakika uzaklara bakmanın, insanın ne kadar çok farklı yönlerden etkilediğini, sanıyorum ki kimse tam olarak ifade edemez.

Benim için ise aynı anda binlerce düşünce ve hissin kucaklaşmasına vesiledir uzaklar. En büyük problemlerin ne kadar küçük olduğunu gösterir, en karmaşık duygularımın düğümlerini birer birer çözer. Hayat, doğa, şükür, acizlik, hayranlık, ölüm, renkler, kokular, merak, huzur, aidiyet, kulluk... Bu yüzden kalbimin sıkıştığı, kafamın karıştığı dönemlerde mutlaka erimi uzun mesafelere gidip sadece bakma isteği duyarım.

Biliyorum bazı şehirlerde bu mesafelere kavuşmak kolay değil. Karşıdaki apartmanla arasında sadece 2-3mt boşluğun olduğu evler var. Fakat hala çok uzun mesafeleri görmek için bir şans var, gökyüzü. Henüz gökyüzünü dolduracak uçan arabalar icat edilmemişken bol bol bakmalı. Mavisi, pembesi, turuncusu her rengi var. Köpük köpük, şekil şekil bulutları var. Bazen içinde dans ederek süzülen kuşları var. Kimi zaman pırıl pırıl parlayan yıldızları, ayna gibi parlak aydedesi var.


Evet gerçekten rengi değil erimi önemli olan. Deneyin göreceksiniz.

Geçtiğimiz pazar günü bir önceki postta paylaştığım bisiklet turuna katıldım kızımla. Hava bize bir torpil yapmış olmalı ki uzun süredir devam eden kapalı ve yağışlı günlerin ardından pazar günü açık ve 25 dereceydi. Rüya gibi. Hemen ertesi gün yine aralıksız yağmur dolu bir haftaya başladık.

Tur için buluşma evimden 11 km uzaklıktaki bir parkta olacaktı, google maps’in bana bu mesafe için verdiği bisiklet sürüş süresi 35 dakika oldu. Ancak hem yolu tam bilmediğimden hem de ilk defa bu kadar uzak mesafe pedallayacağım için 1 saat önce evden çıkıp rahat rahat gittim. Bazı arkadaşlar otobüsle gidip bisiklet kiraladılar. Benim de aklımda bu vardı ama kendi kendime bir challenge yapayım dedim :))

Sabahında bisikleti nasıl süslesem diye düşünürken aklıma biraz vintage dekorlar yapmak geldi. Hemen bir kartona aşağıdaki yazıyı yazdım ve bahçemizde çokça bulunan renkleri dönmüş ortancalarla süslemeye karar verdim.

 Bence çok orjinal oldu. Bisikletim abartılı süslü olmamasına rağmen dikkat çekici ve farklı olmuştu. Saçıma da bu çiçekten takıp kombinimi tamamladım 🙈
Buluşma noktasına giderken ormanlık bir güzergahtan gittim, hava ve manzara şahaneydi, bisiklet üzerinde olmayı zaten çok severim. Yalnız başıma doğada olmak tam bir terapi oldu.

Kızım onca yolu gitmeyi göze alamadığından ve arkamda gitmesine de eşim izin vermediğinden, eşim onu arabayla buluşma noktasına getirdi. Tur boyunca arkamda oturacaktı ama çok sevdiği arkadaşı bakfiets (kutulu bisiklet) ile geldiği için onunla oturmak istedi, onlar da makamlarında  halkı selamladılar :))

Evet yol boyunca herkese el sallayıp selam verdik. İnsanların tepkileri de çok hoştu, kendimizi kraliçe gibi hissetmek de... 1,5 saat kadar dolanıp varıl noktasına geldik. Bol bol fotoğraf çekildik. Turun beredeyse tamamı kayıt altına alındı ve youtube’da yayınlandı. Biraz uzun ama merak ederseniz burada https://youtu.be/ca27RPjiz8U

Duyduk duymadik demeyin. Bu pazar dunyanin birçok ülkesinde kadinlar suslenip puslenip bisikletleriyle sokaklara dokulecekler. Bir aksilik olmazsa ben de arkadaslarimla Amsterdam'dan katilacagim. Daha once hic katilmadim ama aylardir takip ediyorum, bu etkinligin enerjisi cok baska, amaci cok guzel ve insana nese veren bir yonu var.

Ilk defa 2013 yilinda Izmir'de duzenlenmis olan bu etkinlik oyle sevilmis ki bu yil 22 eylul pazar gunu, dunyanin her yerinden 120 sehirde kadinlar bisikletleriyle yollarda olacaklar. Sadece 6 yilda bu kadar genis bir cografyaya yayilmis olmasi muhtesem bir basari. Siz de katilmak isterseniz web sitelerinden size en yakin lokasyonu bulup, bulusma yeri ve saatini ogrenebilirsiniz. https://www.suslukadinlarbisikletturu.com/

Bu web sitesinden baska genel bir facebook sayfalari ve ayrica sehirler kendi arasinda organize olabilsin diye sehir adlarina gore alt facebook sayfalari da var (hepsinin olmayabilir tabi), bu sayfalara uye olup gerekli bilgileri edinebilirsiniz.

Bakin Manifesto'su neymis:

Bisiklete herkesin binebildiğini, hatta çok güzel bindiğini, o da yetmezmiş gibi süslü püslü bindiğini göstermek için her yıl Dünya Otomobilsiz Kentler Gününde kadınlar bisikletleri ile meydanlarda olacak. Kadının görünürlüğü, kamusal alanda hakkını talep edebilmesinin anahtarıdır. Bisiklete binmek, kadınların toplumda görünür hale gelmesi ve özellikle şehirle etkileşime girmesinin tamamen yeni bir yoludur. Süslü Kadınlar Bisiklet Turu, bisiklet sürmenin özgürleştirdiğini hatırlamak ve şehirlerde daha fazla kadının bisikletli ulaşımı seçmesini özendirmek için kadınlar tarafından kadınlar için gönüllülük esasında düzenlenen bir etkinliktir.

Kadın Ol. Görünür Ol. 

Süslü Kadınlar Bisiklet Turu’nun katılımcıları kadınlardır.Süslü Kadınlar Bisiklet Turu durağan değil, hareketlidir. Katılımcılar fark edilmek için kendilerini ve bisikletlerini süslerler. Süslü Kadınlar Bisiklet Turu bir yarış değildir, bisikletle hız yapılmaz. Süslü Kadınlar Bisiklet Turu sırasında izleyicilere el sallanır ve gülümsenir.

6 yildan fazla zamandir Hollanda'da, 3 yila yakin Slovakya'da yasamizin ardindan (2010 yilindan beri) neredeyse artik eski gocmenler kategorisine yukseldim. Bu surecte, yurtdisina tasinmak, orada hayat nasil, gidelim mi gitmeyelim mi, orasi mi iyi burasi mi konulu yazilar hic yazmadim, yazmaktan da kacindim. Dun yine benzer bir yazi okuyunca biraz bu konuda kelam etmeye karar verdim.

Oncelikle o ulkede su boyle, ulkemizde bu boyle yazmanin tamamen kisisel deneyimlere gore degistigine siddetle inaniyorum. Bir ornek uzerinden konusacak olursam, ozellikle avrupada saglik sisteminin turkiyeden geride oldugu ve cok cileler cekildiginden fazlaca sikayet edilir. Bu kiyaslama da oldukca dar bir kiyastir. Turkiyenin her yerindeki saglik kosullari ayni degildir, avrupadaki her hastane benzer degildir, ustelik her bir hastanin tecrubesi farklidir, diger yandan ne yazik ki olumsuz soylemler olumlulardan kat kat daha fazla sosyal medyayi isgal eder ve insanlarin algisi uzerinde yarattigi etki daha fazladir. Mesela bir buzdolabi alacaksiniz diyelim,  o markayi kullanan ve memnun kalan milyonlarca kisi vardir ama internette olumsuz yorum yazan on kisinin yorumunu okuyunca onu almaktan vazgecersiniz. Cunku olumlu yorumlari gormezsiniz. Bunun gibi avrupanin saglik sektoru de olumsuz hikayelerden nasibini aliyor. Yine de tamamen haksizlik yapiliyor demiyorum, sadece her yerde olabilecegi ve  her insanin basina gelebilecegi gibi avrupada da iyi tecrubesi olan da var kotu tecrubesi olan da. Sahsen ben yurt disinda yasadigim yillar boyunca, hem slovakyada hem hollandada, iki dogum da dahil kendimde ve cocuklarimda tecrube ettigim hic bir saglik probleminde sorun yasamadim.  Doktorlardan da hizmetten de memnun kaldim cok sukur, insallah da yasamam.  Surekli soylendigi gibi paracetamol verip antibiyotik verilmeyen hastaliklar konusunda da sorunum olmadi, gerekli buldugunda doktorlarimiz antibiyotik de verdi. Ancak abartili ilac takviyesinden kacinildi ki bu benim de tercih ettigim seydi. Hastaneyle baska bir tecrubem de isitme kaybim konusunda oldu Hollanda'da.  Turkiye'de arastirmalara ragmen sebebi ve tedavisi konusunda bir katki saglayamadigim isitme kaybinin nedeni, ben talep etmeden onlarin beni yonlendirmesiyle bir arastirma hastanesine sevk edilerek, tamamen ucretsiz her turlu testten gecirilerek en sonunda dna testlerinin de yapilmasi ile, genetik oldugu bulundu. Annem babam tasiyici imis ama onlarda bu kusur gorulmezken, bende bu bozuk genler baskin cikmis ve yuzde elli isitme kayipli dogmusum. Gecen yila kadar nedenini bilmiyor ve yillardir merak ediyordum.

Ulke degistirildiginde her insanda bir sure adaptasyon doneminin yarattigi bir 'blues' (uzuntu ve depresyon) donemi olduguna katiliyorum. Bunun suresi kisiden kisiye degistigi gibi, tahammul derecesi de farklidir muhakkak. Hepimizin gecmisi, tecrubeleri, beklentileri, icine girdigi ortamlari, ruh halleri farkli ve yeni surec hepsini iceren karmakarisik bir metabolizma gibi. Kimisi icinde yasadigi toplumu kaba/ soguk/ irkci/ kati/ kuralci bulur; kimi sevecen/ sicak/ yardimsever/ ... Bazen de sansina tek turde insanlar cikar ve insan o sekilde kaniksar. Bu yonde benim tecruben yine olumluydu, cunku ben asiri sosyal bir insan degilim. Insanlarla aramda saygili bir mesafe olmasindan memnunum ama tamamen ters davranislarla da hic karsilasmadim. Hic unutmam eve ilk tasindigimizda iki farkli komsumuz cocuklara oyuncaklar getirmislerdi. Evlerine gidis gelis yaptigim yabanci komsularim yok ama (sonradan edindigim arkadaslarim var tabi) hollandalilar da kendi aralarinda boyleler. Diger yandan tanidik tanimadik gun icinde kimle yolda raslasirsan herkes selam verir, en azindan gulumser veya 'small talk' yapar ki bu benim icin istanbulda hic olmayan birseydi. Bu acidan burada daha sicakkanli insanlarla karsilastigimi soylemeliyim.

Bir diger sikayet edilen konu ise, hizmetlerin pahaliligi sebebiyle insanin her isini kendin yapmak zorunda kalmasi. Bu konudan ben sahsen rahatsiz degilim. Belki oncesinde farkli bir yasam tarzim olsaydi, buna alismakta zorlanabilirdim. 75 yasindaki annem de, istanbulda yasadigim surece ben de eve hic yardimci almis insanlar degiliz. Diger yandan annem de babam da kendi isini kendi yapmaya megilli insanlar olduklari icin (olmayanlari elestirmiyorum elbette herkesin sartlari, tercihleri) bize de boyle ogrettiler. Evdeki ufak tefek tamir islerinden (badana, onarim, lavabo acmak, ufak alci siva isleri, azicik marangozluk), tum ev islerine kadar her seyi onceden tecrube ettigim icin burada insanlarin kendi basinin caresine bakmalari bana tuhaf gelmiyor. Bu konuda bir adapte zorlugu hic yasamadim, hatta isgucunun pahaliligi insana verilen deger acisindan hosuma gidiyor. Fakat bu pahaliligin bir diger artisi da isin iyi yapilmasi, olabilecek kusurlari kapsamasi, yeniden duzeltilmesi vs vs. Henuz cok yakin bir tecrubemi anlatayim, gectigimiz haftasonu komple mutfak degistirdik ve bunun kurulumu icin en ucuz yolu secmedik (en ucuzun biraz ustu ama en pahali degil). Fakat adam o kadar profesyonel calisti ki, oncesinde bize kesin olarak belirttigi surede isi tamamladi, ongorulmeyen hic bir problem cikmadi (olasiliklari dusunup hazirlanmisti), isin sarkmasi, yapariz ederiz muhabbetleri gibi seyler olmadi ve bizce aldigini gercekten haketti.

Bu ornekler uzar gider. Yurt disina gocmek isteyenlere soyleyebilecegim tek sey, kendi gecmis gelecek hesabini, beklentilerini, artilarini eksilerini, tamamen kisisel olarak degerlendirip tartiya koymaniz. Yargilara degil durumlara odaklanmaniz, yargilara o durumdan itibaren kendiniz varmaniz. Saniyorum en dogru degerlendirme bu sekilde olacaktir.

sevgiler