Eleman Açığı

Belki hep vardı ama son yıllarda hollandada neredeyse her yerde bir eleman açığı var. Hatta işsizlik oranı sıfır değil, sıfırın altında eksilerde imiş. Eleman bulamadıkları için dükkanlar kapanıyor, her dükkanın kapısında bizimle çalışmak ister misiniz yazıyor, hatta bir keresinde Mc Donalds’ta hollandaca konuşamayan sadece ingilizce konuşan birine rastlamıştık ki eşim, düşün ne kadar zorda kaldıklarını demişti.

Bu süreçte büyük dükkanların çoğu (sadece marketler değil) kasa sayılarını düşürüp, kendin alıp kendin ödediğin otomatik kasalara geçiş yaptı. Üstelik bazılarında denetimci bile yok. Tabi 5 kasaya 5 eleman bulmaktansa bir eleman denetleyici bulmak daha kolay olabilir. Yine insanlar bazı şeyleri ödemeden çıkıp geçse bile, bu 5 kasiyerin maaş ve diğer servislerinin tutarından daha hesaplı olabilir.

Tabi sadece mağazalar değil, neredeyse her sektörde bir açık var. En çok farkında olduğumuz ise okullar. Öğretmen açığından düşük nüfuslu okulların kapatılması ve hatta bazı bölgelerde eğitimin dört güne düşürülmesi konuları gündemde.

Bana göre bunun asıl nedeni çoğu kişinin part time çalışıyor oluşu. Tabi bunu tercih etmelerinin sebebi de vergiler. Hollanda’da haftalık çalışma saatine göre (dolayısıyla toplam kazancınıza bağlı olarak) ödeyeceğiniz verginin miktarı değişiyor. Çok kazanan daha çok vergi veriyor ama bu vergiler öyle az buz değil. Şöyle ki mesela 3 gün çalışıp elinizde kalacak para ile, 5 gün çalışınca elinizde kalacak para arasında fazla fark olmuyor. Ve insanlar da haliyle o kadar fark için neden kendimi yorayım diyor. Bu durumda iş veren de aynı iş için bir değil iki eleman almak zorunda kalıyor. Toplamda bakıldığında devlet bu işten karlı çıkıyor gibi, iki kişiden vergi almak belki tek kişiden yüklü vergi almaktan daha çoktur. En çok zarar işverende gibi görünüyor ana tabi ki finans uzmanı değilim, sadece genel durumdan bahsediyorum.

Okullarda ise neredeyse her sınıfın iki öğretmeni var, Üç gün biri iki gün diğeri. Sonuçta bir okulda ihtiyaç duyulan sayının iki katı öğretmen çalışıyor. Haliyle de yetmiyor.

Diğer yandan çalışanlar bu durumdan memnun görünüyorlar, çünkü hem özel hayatlarına hem de kendilerine hem de işlerine dengeli vakit ayırmış oluyorlar. Çoğunlukla mutlu olmalarının sebebi belki de bundan...