Canım kızım,

Hollanda'da yaşayan her çocuk bisiklet kültürüne fazlaca maruz kalıp daha çok küçük yaştan itibaren kullanmayı öğrendiklerindeklerinden dolayı senin için de bu durum kaçınılmazdı tabi. Okullarda da bunu destekleyen eğitimler oluyor hatta daha önce gittiğin oyun okulunun dönemlik raporlarında, bisiklet kullanma becerinin seviyesi de belirtiliyordu. Bunu gördüğümde gerçekten şaşırmıştım. 

Üç tekerlekli bisikletleri sokakta ve nadir de olsa trafikte kullanmayı öğrenmiştin ( bisiklet sürmek sadece pedal çevirmek anlamına gelmiyor, dönüşleri düzgün ve zamanında yapmak, trafik kurallarına uymak, yolda düzgün gitmek vs) ama iki tekerlekliler konusunda çekimserdin. Buradaki çocuklar genelde denge bisikleti ile başlayıp sonra doğrudan (yandaki minik tekerlekler olmadan) iki tekerlekli bisiklete geçiyorlar. Benim de niyetim buydu ama, oyuncakçılardaki denge bisikleti denemelerinde hiç hoşlanmamış ve reddetmiştin.

Demek ki hazır olmanı beklememiz gerekiyormuş diye düşünüyorum şimdi - ki olay şöyle gelişti- seninle yaşıt oğlu olan bir arkadaşımıza gitmiştik bir gün. O, denge bisikletini geçmiş iki tekerlekliyi gayet iyi kullanıyordu. Dolaşmaya çıktığımızda kendi bisikletini aldı, sana da denge bisikletini verdi, ve o gün ilk defa denge bisikletini açık alanda ve uzun bir rotoda kullandın. Ve öyle çok sevdin ki, o günden sonra sana aldığımız güne kadar sabırsızlıkla hergün bekledin.

Bazı günler okula onla gidiyorsun, neredeyse her gün dışarda sürüyorsun. Hatta sana minik maceralar veriyorum bensiz şurdan git burdan dolaş gel diye, çok hoşuna gidiyor. Şu anda olayı çözdün sayılır, sanki pedallıya geçsen sürebileceksin gibi görünüyor ama biraz daha bekleyeceğim bunun için. Zaten okul tatili başlayacak Türkiyede olacağız falan yaz bitecek. Belki sonbaharda alabiliriz bilmiyorum.

Bu ay ayrıca önceki ay olduğu gibi yine bol bol Aletta ile oynadın, hopladın zıpladın, bol bol konuştun, herhalde yeteri kadar yedin ki büyümüş olmalısın. Zira üç ay önce aldığım ayakkabıların sıktığını söylüyorsun veya sandaletin rahatlığına fazlaca alışmış olman da mümkün tabi 😂

Nice aylara kuzucum.

Annen

Amsterdam

Tatlı oğlum;

Ay dönümünü unutmadım, yazıyı yazmaya fırsatım da vardı ama yazmadım yarın yazarım dedim. Bunu bir sonraki hatırladığımda ise aradan beş gün geçmişti bile. İşte böyle bir yoğunluk içerisindeyiz.

Sabahları kalkıp hep beraber kahvaltı edip sonra seninle ablanı okula bırakıyoruz. Günün durumuna göre, okuldan sonra seninle markete gidiyoruz veya seni ormana/çiftliğe/parka falan götürüyorum. Eve girmemiz iki saatten önce olmuyor. Sonra öğle uykusu ve yemeği ardından yine okula ablanı almaya. En az iki saat de okulun bahçesinde veya civarında oynuyorsunuz. Eve girdiğimizde saat 4 ü geçmiş oluyor ve biraz atıştırmalık ve oyun (hava güzelse hep bahçede) derken baban geliyor. Böylece pili bitmiş anne de azıcık dinlenebiliyor :))

Gün içinde bir çok şey yaptığımız için bir hafta öncesi sanki bir ay öncesiymiş gibi hissediyorum ve bol bol kafam karışıyor tabi. Yine de günde üç dört kez dahi de olsa dışarı çıkıp gelmekten usanmıyorum çünkü evde zaman daha zor geçiyor, siz daha çok sıkılıyorsunuz sonuçta bu da beni  daha fazla geriyor. Varsın yorgunluk olsun ama mutsuzluk olmasın. 

Bu ay seninle müzik okuluna başladık. 5 derslik bir paketti üç ders geride kaldı. Seninle birlikte otobüse binip gidiyoruz (ablan okuldayken) ve dönüyoruz. Bu süreçten çok keyif alıyorsun ama bu dersleri pek sevdiğini söyleyemeyeceğim. Normalde müziği seviyorsun aslında. Sanırım bu derslerin temposu senin için biraz yavaş kaldı. Diğer çocuklar (senden ufakların sayısı daha çok) oldukça sakin bir şekilde ebeveynlerinin kucaklarında otururken sen odayı keşfetmek, müzik aletlerinin hepsini denemek istiyorsun ve ne yazık ki öğretmenin size izin verdiklerini onun izin verdiği zamanda yapmak zorundasın. Sanırım 5 dersten sonra devam etmeyeceğiz. Yine de sana bazı şeyler kattı. Rapapa diye söylenen bir şarkı var onu öğretmenle söylüyorsun (ki bu onu çok şaşırttı başka hiç bir çocuk söylemiyor) ve şarkı devam ederken arada stop denilip kıpırdamadan durulan bir şarkıda ne yapacağını öğrendin.

En son mektupta dişlerinin yazmıştım. O yazıdan hemen sonra köpek dişlerinin hepsi birden patladı gibi. Diğerleri tek tek çıkınca, bunların aynı anda çıkması beni şaşırttı doğrusu. Tabi hala ara sıra ağrıları oluyor tam çıkamadılar çünkü. Diş sıkıntının azalması biraz daha iyi yemeye başlaman ve iyi uyuman anlamına geliyor çok şükür. Geceleri ne kadar uğraştıysak da biberonu reddediyordun. Bu köpek dişlerinin ilk çıkış zamanı üç gece boyunca sürekli emdiğin için hiç uyumadım ve meme uçlarım yara olmuştu (hala geçmedi). İşte o son gece artık dayanamayıp biberon verdik ve aldın. O geceden sonra (yine emiyorsun tabi) bir kere biberonla normal inek sütü veriyoruz ve sayesinde daha uzun uyuyorsun. 5 saate kadar kesintisiz uyuduğun oldu ki bu bizim için bir rekor. Devamını diliyorum annecim :))

Bu ay dil gelişiminde ektra sözcüklerin oldu ama hangisi yeniydi ayırt edemeyeceğim şimdi. Ih ıh diye konuşmalarının formatı değişti (a oh e ıh uv da ho ka gibi heceleri ardarda seri şekilde söyleyip sözde konuşuyormuşsun) ve bizim söylediklerimizi tekrar etmelerin arttı. 

Bu ay ayrıca tuvalet konusunda bir gelişme oldu. Artık kakanın geldiğini önceden söyleyip, tuvalete yapalım mı diye sorduğumda kabul edersen (ki koşa koşa gidiyorsun) tuvalete yapıyorsun. Çişini de yaptıktan sonra söylüyorsun ama tabi bu da bir gelişme demek ki farkındasın olayın. Belki 9 aylıktan beri seni ara sıra hava alsın diye bezsiz dolaştırdım. Pek çok çiş kazası oldu tabi ama sen çişini öğrendin. Şimdi altında bez yokken ıslandığında hemen yanıma gelip söylüyorsun (onun da adı kaka) ve kıyafetini değiştiriyorum. Bezsizliğin rahatlığını çok seviyorsun ve bez takma işi tam bir macera, seni yakalayabilirsem bağlıyorum 😀

Bakalım gelecek ay nelere gebe olacak. Seni çok seviyorum yaramaz bıdığım.

Annen

Amsterdam

Buzdolaplarında bazen sebze meyve bölümünün altında su birikir ve sık sık temizleme ihtiyacı doğurur. Benim de başıma geldiğinde, üstelik birkaç günde bir tekrar tekrar oldukça, buzdolabımın artık bozulduğunu düşünüp yeni arayışlara girmiştim. Fakat sonradan bunun bir çaresi olduğunu öğrendim.

Dünyada en yaygın bisiklet kullanımının Hollanda'da olduğu bir gerçek. Genç yaşlı farketmez neredeyse herkesin bir bisikleti var ve bisiklet gündelik hayatın önemli bir kısmında yer ediyor. Bakkala, okula, işe, otobüs durağına her yere bisikletle gidiyorlar ve bisiklet gerçekten amacına uygun kullanılıyor; yani bir ulaşım aracı.

Amsterdam'a gelen her insanın yaşadığı şoku ben de yaşadım ilk başta. Ne kadar çok bisiklet, ne kadar farklı bisiklet, hiç kimse kask takmıyor, küçücük çocuklar öyle korunaksız taşınıyor aman Allahım 🙀

Fakat şimdi hem alıştım hem de dönüştüm. Çocuklara ve kendime aldığım kaskları neredeyse hiç kullanmadık. Kullanmam demiyorum elbette ama zor geliyor doğrusu. Acaba neden kask kullanılmıyor diye araştırdığımda bazı yazılar bulup okumuştum, şimdi bunları toparlamak istiyorum.

Öncelikle Hollanda'da bisiklet kullanırken kask takma mecburiyeti yok. Yani bir yasal yaptırım yok. Wikipedia burada hangi ülkelerin yasal izin verip vermediğini açıklıyor. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Bicycle_helmet_laws_by_country

Hollanda'da bisiklet kullanımı öyle yaygın ve yoğun ki; kask zorunluluğu bunu kısıtlayıcı bir etki yapıyormuş. Yani insanlar kask takmak istemedikleri için bisiklet sürmeyebiliyorlarmış. Toplumsal açıdan bakıldığında ise, bisiklet kullanımının azalması sağlığı da etkileyeceği için (obezitenin artması, kalp hastalıkları vs) devlet kasksız kullanımın getireceği mümkün zararların, bisiklet kullanılmadığında oluşacak zararlar yanında hafif buluyormuş. Bu nedenle resmi bir yasak getirmiyorlarmış.

Gerçekten bisiklet çok yoğun kullanıldığı için her çeşit kıyafetle, günün her saati ve bisiklet süren insanlar görmek mümkün. Gayet formal bir kıyafetle işe gidenler kask takmak istemezler. Diğer yandan bisikletle eşya taşımak da sıkıntı. Yani işe gitmek için otobüs durağına kaskla gittiniz diyelim. Duraktaki bisiklet bırakma yerlerine bisikleti bırakıyorsunuz ama kaskı napıcaksınoz. Mecburen bütün gün onun için de bir çanta taşımak lazım. Zor iş!

Okuduğum yazılarda bir diğer çarpıcı iddia da bisiklet kazalarında kafa üstü düşmenin aslında çok küçük bir olasılık olduğuydu. Gerçekten bisiklet kazalarından kafa fazla etkilenmez.

Peki çocuklar neden takmıyor onlar iyi süremez falan diye düşünebilirsiniz. Aslında onlar da çok iyi sürüyor. Çocuklar çok erken yaşta başlıyorlar ve küçük bisikletlerde zaten yere yakın bir şekilde öğrendikleri için düşmeler pek tehlikeli değil. Büyük bisiklete geçtiklerinde zaten profesyonel olmuş oldukları için sorun yok.

Tabi kasksız bisiklet kullanımının yaygın olmasında ülkenin neredeyse dümdüz olmasının ve bisiklet için mutlaka her sokakta her caddede bisiklet yollarının olmasının da etkisi büyük. Yollarda yoğun bir bisiklet trafiği olmasına rağmen, motorlu araç ve yaya trafiği de göz önüne alındığında, bisikletler öncelikli konumdalardır. Hakları daha fazladır ve bu yüzden de bisiklet kazalarının oranı nispeten azdır.

Bisiklet konulu diğer yazılarım

Her anne baba çok iyi bilir ki, çocuk sahibi olduktan sonra ne tatiller eskisi gibidir ne gezmeler... Değil dinlenebilmek, daha yorgun olarak dönmemek işten değildir. Fakat gezmeyi seven anne babalar yine de bu yorgunluğu göze alır, çünkü zaten evde de dinlenemeyecektir. En azından mekan değişikliği yapıp biraz rahatlamaya çalışır.

Çocukların yaşları yakın olacak şekilde bir veya daha fazla sayıda aile ile dostluk kurmak, tatile, pikniğe, ne bileyim ormana hayvanat bahçesine falan giderken hep beraber gitmek, restoranda beraber yemek yemek falan bence yapılabilecek en akıllıca iş. Fakat görüyorum ki insanlar bu tip birlikteliklere pek sıcak bakmıyorlar. Eh tamam birebir aynı kafada arkadaş bulmak, hele belli bir yaştan sonra, çok zor ama sen buna güçlerin birleşimi gözüyle bak canım kardeşim. Ha kafa dengi bir arkadaş bulursan ne âlâ lakin, sanma ki o kafaları denkleştirecek zamanın olacak.

Şimdi bizim durumumuzla örnek verecek olursam, çekirdek ailemizle bir yere gittiğimizde ben bir çocuğun peşinden, kocam diğerinin peşinden koşarken, biz ne dinlenebiliyoruz, ne de birbirimizi görüp iki çift laf edebiliyoruz. Fakat bizim gibi iki çocuklu başka bir aileyle gittiğimizde büyük çocuklar beraber oynuyor, küçük çocuklara ise anneler ve babalar sırayla bakıyor. Bu sırada çocuk bakmayan grup da oturup sohbet ediyor ve nihayet dinlenebiliyor. Daha ne olsun! 

Her anne baba bunun farkında olmasına farkında ama açıkça dile getirmekten kaçınıyorlar genelde. Sanki ben çocuğumun yükünü sana yıkacağım zannedilir diye korkuyor. Oysa her iki taraf için de durum aynı. Her iki taraf da bu tür bir desteğe eşit ölçüde muhtaç! Sanırım çekingenlikten bu tür organizasyonlar kolay kolay hayat bulmuyor :/

Açık olun, ortak çıkarlarınızı gözetin, güçlerinizi birleştirin ve biraz dinlenin. Benden söylemesi ☺️