Cocuklara Kolayca Bisiklet Surmeyi Ogretmek

Hollanda’nın dünyada en çok bisiklet kullanan nüfusuna sahip olduğunu bilmeyen yoktur herhalde. Bunda coğrafi yapısının uygun olmasının payı elbette çok fazla. Dümdüz bir ülke ne de olsa. Fakat adamlar bu işi de geliştirmişler. En iyi bisiklet üreticileri olmuşlar.

Çocuklar da bu ortamda büyürken haliyle bisikletler favori oyuncaklar arasında yer alıyor. Daha yürümeye başlamamış çocuklar (tutunup kalkmaya başlamış ana denge kurup yürüyemeyen) aşağıdaki tip bisikletleri ev içinde veya bahçelerde kullanmaya başlıyorlar. 

Bu bisikletler oldukça ucuz ve ayrıca ikinci el olanı da oldukça yaygın. Bazıları ahşap, bazıları kuzu, at gibi şekilli. Çok basit bir oyuncak olsa da çocuklara öğrettiği çok önemli iki husus var. Birincisi ayaklarını hareket ettirdiğinde gidiyor oluşu (yani etki-tepkiyi öğreniyor), ardından da bacaklarını belli ritimde nasıl hareket ettireceğini. Yukarıdaki bu tarz bir oyuncak değil ama bazılarında direksiyon işlevi yok ve sadece öne arkaya gitmeyi öğretiyor.

Bir sonraki aşama ise yönlendirme. Gidonu sağa sola çevirdiğinde döneceğini, ne zaman nerede çevirmesi gerektiğini (çarpmamak için vs) öğreniyorlar. Gördüğüm kadarıyla bisikleti yönlendirmeyi öğrenmesi, bisiklette dengeyi kurmayı öğrenmekten önce geliyor Hollandalılar arasında. Çünkü kızımın ve oğlumun gittiği (2-4 yaş) oyun okulunda çocukların karnelerinde, bahçede kullandıkları 3 tekerlekli bisikletleri sağa sola döndürme konusundaki becerileri de değerlendirme kapsamında. İlk gördüğümde çok şaşırmıştım.

Bu ayakla sürülen denge sorunu olmayan bisikletlerin bir sonraki aşaması pedallı üç tekerlekli bisikletler de olabiliyor aşağıdaki fotoğrafta görülen denge bisikletleri de. Pedallı üç tekerlekli bisiklette çocuk denge sorunu olmadan pedal çevirmeyi öğreniyor. Fakat bu çok elzem bir durum değil. Sonuçta bir iki denemeyle pedal çevirmek kolayça kapılan bir eylem. Fakat asıl sorun denge. Şimdi ona geliyorum.

Bu bisikletlerin bir de ahşap olanları var.

Her iki türü de denemiş biri olarak farkının sadece ağırlıkta olduğunu söyleyebilirim. Ahşap olanları çocuk daha iyi taşıyabiliyor. Fakat denge bisikleti alıp ardından pedallı bisiklet almak ekstra masraf derseniz, pedallı bisikleti alıp pedallarını çıkararak denge bisikletine dönüştürebilirsiniz. Sonra da takarsınız. Ancak bu konuda bazı dikkat edilmesi gereken hususlar var.

Denge bisikletinin ardından çocuğunuz kolayca iki tekerlekli bisiklete geçebilir fakat ne zaman ve nasıl olacak bu ona da değineceğim.

Öncelikle denge bisikleti çocuğun boyuna uygun olmalı. Bu çok önemli, selesine oturduğunda alçak olmayacak (bacakları kırılmayacak) ve yüksek olmayacak (ayak tabanları yere tam değecek). Sanki bisikleti bacaklarının arasında tuttuğunda ayakta duruyormuş gibi olmalı, sadece dizler çok az kırık (hareket etme payı kalmalı dümdüz hgergin durmamalı bacağı) olmalı. Aksi takdirde çocuk bu bisikleti süremez. Koltuk seviyesi ayarlanabilir olduğu için çocuk büyüdükçe sele yüksekliği ayarlanmalı. İnternette bulduğum aşağıdaki fotoğrafta çocuğun duruşu ideal duruş. Dizler hafif kırık.

Gidon yüksekliği de ideal, çocuk hafif öne eğik durmalı yani gidon çok yüksek olmamalı.

Denge bisikletini kullanmaya başladığında çocuk bacaklarını ritmik hareket ettirerek hızlanacak ve önce hıza alışacak. Ardından zaman zaman bacaklarını kaldırıp, hızlı giderken düşmeden yol alabildiğini yani dengede durabildiğini farkedecek. Denge bisikletini sürüşü sürekli ayakla yürütme şeklinden birkaç kez ayakla ittirme bir miktar ayaklar havada süzülme şekline dönüştüğünde (yine ritmik şekilde) iki tekerlekli pedallı bisiklet sürmeye hazır demektir.

Tabi denge bisikletinden çok önce yönleri öğrenmiş olabilirler ama denge bisikletinde de hareket halinde bisikleti döndürmeyi bu süreçte zaten daha iyi öğrenecektir.

Gelelim iki tekerlekli pedallı bisiklete. 

Denge bisikletinden gelen çocuk, dengeyi, yönleri ve hızı zaten çözmüştür. Pedallı bisiklette tek öğrenmesi gereken ilk hızı verip ayağını pedala kaldırmak ve ritmik şekilde pedalı çevirmek. Pedalı ritm bozmadan çevirmek çok da hafife alınacak bir konu değil çocuklar için. Tabi bu bisikletin yine çocuğun boyuna uygun olması tavsiye edilir. Tekerlekler daha büyük olabilir ama sele ve gidon yüksekliği vücuduna uymalı. 

Kızımın geçiş sürecinde onu tuttum, ilk hızı verdim ve gitti, gidiş o gidiş. Sonra ilk kalkış anında kendini öne doğru ittirmesi gerektiğini zaten denge bisikletinden bildiği için, pedal becerisi ile onu birleştirdi.

Oğlumda biraz daha farklı oldu, aynı ritimde pedal çevirmeyi sıkıcı buldu uzun süre. Haliyle sık sık duruyor tekrar kalkış yapması gerekiyordu. Bir süre sonra kendi kendine kalkmayı da öğrendi ama hala uzun süre pedal çevirme konusunda sıkıntılı.

Dönüşler konusunda ise, çocuk bunlar zaten biliyor olsa bile, yeni bisikletinin huyunu suyunu anlamak için biraz çalışması lazım. Önce geniş açılı dönüşlerle dönmesini yönlendirirseniz daha iyi olur. Bisiklete alıştığında küçük açılı dönüşleri de yapabilir. 

İki çocuğuma da bisiklet sürmeyi ben öğrettim, onları tutmuyor olsam dahi düşerlerse diye yanlarından koştum. Kızım okula ilk bisikletle gitmeye başladığında (şimdi Yanyana ikimiz de bisikletle gidiyoruz ama) ilk zamanlarda düşerse diye hep yanında koştum haftalar boyunca. Biliyorum dışarıdan çok çılgınca gözüküyor ama deneyip yapabildiğini görmesi için teşvik etmek her zaman benim için öncelikli mevzu. Şimdi sırf o bisiklet sürmeye devam etsin diye, daha kolay yapabileceğimiz halde bir çok yere bisikletle gitmeyi göze alıyorum. Çünkü ne demişler annelik deliliktir 😊